19-03-20 |
SRON-blog: De sterrenhemel boven Mauna Kea
Waarom zoeken sterrenkundigen zo vaak de hoogte op? De grootste bekende telescopen van de wereld staan allemaal op de top van vulkanen of hoog in een gebergte. SRON-astronoom Jelle de Plaa werkt zelf met telescopen die de aarde zelfs helemaal verlaten. Om met eigen ogen te zien hoe een sterrenhemel er op grote hoogte uitziet, ging hij op onderzoek uit op de vulkaan Mauna Kea op Hawaii. |
|
|
16-03-20 |
|
11-03-20 |
|
20-02-20 |
18-02-20 |
Horizon2020-beurs voor combinatie vakgebieden planeetvorming en exoplaneten
De Europese commissie heeft een Horizon2020-subsidie toegekend aan Project Chameleon: een breed consortium waar SRON-programmaleider Michiel Min deel van uitmaakt, in het kader van de zogenoemde Marie Skłodowska-Curie Acties. Met ruim drie miljoen euro worden veertien promovendi aangesteld, waarvan twee aan de Rijksuniversiteit Groningen, vanuit SRON begeleid door Min. |
|
|
14-02-20 |
06-02-20 |
Zwarte gaten eten sterren onder wisselend sfeerlicht
Als een zwart gat een ster opeet, zien we dat ofwel in zichtbaar licht, ofwel in röntgenlicht, maar bijna nooit allebei. Astronoom Peter Jonker (SRON/Radboud Universiteit) en zijn collega's hebben nu een aantal ingevangen sterren gesignaleerd met een röntgentelescoop enkele jaren nadat ze visueel zijn ontdekt. Zwarte gaten blijken toch op eenzelfde manier te dineren, waarbij het sfeerlicht volgens vast patroon verandert. Publicatie in The Astrophysical Journal. |
|
06-02-20 |
Jong geleerd is oud gedaan --- SRON-opdrachten voor Technasium
Als we ook in de toekomst goed opgeleide ontwerpers van ruimte-instrumenten willen hebben, kunnen we niet vroeg genoeg beginnen met het aanwakkeren hun interesse. Daarom bedenken instrument-wetenschapper Gert de Lange en fysisch onderzoeksassistent Willem Jan Vreeling soms mooie opdrachten die leerlingen van het Technasium van het Praedinius Gymnasium Groningen op school kunnen uitwerken. |
|
|
24-01-20 |
20-01-20 |
SRON en Radboud starten gezamenlijke leerstoel en postdocpositie
SRON en de Radboud Universiteit hebben een overeenkomst gesloten waarmee ze hun samenwerking uitbreiden. Peter Jonker, hoogleraar Observationele hoge-energie astrofysica, gaat zijn tijd gelijk verdelen over beide instellingen. Radboud-hoogleraar Gijs Nelemans komt als Principal Investigator van de Nederlandse samenwerking rond de LISA-ruimtetelescoop regelmatig bij SRON werken. Bovendien stellen SRON en de Radboud Universiteit samen een nieuwe postdoc aan. |
|
15-01-20 |
Astronomen onthullen kosmische reis DNA-bouwsteen fosfor
Fosfor is een cruciaal element voor het leven zoals we dat kennen, als een van de bouwstenen van ons DNA. Maar hoe het op Aarde terecht is gekomen blijft een raadsel. Een internationaal team van astronomen, waaronder Floris van der Tak (SRON/RuG), heeft nu de reis van fosfor in kaart gebracht vanaf stervormingsgebieden tot kometen. Daarvoor gebruikten ze een combinatie van de ALMA-telescoop en de satelliet Rosetta. Hun onderzoek laat voor het eerst zien waar moleculen die fosfor bevatten vormen en hoe het element in kometen wordt meegevoerd. |
|
19-12-19 |
Eerste jaar TROPOMI: stabiele prestaties SWIR-detector
Ter gelegenheid van de eerste twee volle jaren in de ruimte heeft het blad Atmospheric Measurement Techniques (AMT) een speciaal nummer uitgebracht over TROPOMI. Daarin publiceren SRON-onderzoekers de prestaties van de Short Wavelength Infrared module in het eerste jaar. Die blijken stabiel, met een klein aantal nieuwe dode pixels. |
|
17-12-19 |
Nachtwacht en Sterrennacht zijn de Nederlandse namen voor HAT-P-6 b/HAT-p-6
Nachtwacht en Sterrennacht zijn de namen die exoplaneet HAT-P-6 b en de ster waar hij omheen draait (HAT-P-6) voortaan dragen. Dat is de Nederlandse uitkomst van de zoektocht naar nieuwe namen voor planeten rond andere sterren dan de zon, die in meer dan 100 landen afgelopen zomer en najaar plaatsvond. |
|
17-12-19 |
TROPOMI meet grote methaanuitstoot na explosie bij gasbron
Een explosie in een gasbron in de Amerikaanse staat Ohio heeft in 2018 geleid tot de uitstoot van 50.000 ton methaan in de 20 dagen die daarop volgden. Wetenschappers van SRON, EDF, VU en TNO hebben dit kunnen afleiden uit metingen van het ruimteinstrument TROPOMI. Het artikel met de bevindingen verschijnt in het wetenschappelijke tijdschrift PNAS. |
|
13-12-19 |
IMC Weekendschool bij SRON en Kapteyn
Op zondag 8 december openden SRON en het Kapteyn Instituut in Groningen hun deur voor de IMC Weekendschool. De leerlingen van de Weekendschool kregen college over sterrenkunde en ruimtevaart. En dat gebeurt nog een keer op zondag de 15e. |
|
27-11-19 |
Afkoelende rol van fijnstof op opwarmende aarde sterker dan gedacht
De relatie tussen aerosolen (fijnstofdeeltjes) en hun afkoelende effect op aarde door middel van wolkenvorming is ruim twee keer zo sterk als tot dusver geschat. Omdat het aantal aerosolen zal gaan afnemen, zijn klimaatmodellen die een snellere opwarming van de aarde voorspellen waarschijnlijker. |
|
22-11-19 |
Groot methaanlek gedicht na ontdekking vanuit de ruimte
Nederlandse en Noord-Amerikaanse onderzoekers hebben voor het eerst een methaanlek gelokaliseerd vanuit de ruimte. Het Nederlandse ruimte-instrument TROPOMI en een ruimte-instrument van het Canadese GHGSat vonden drie bronnen in Centraal-Azië met een gezamenlijke uitstoot van 153 kiloton methaan per jaar, vergelijkbaar met de klimaatimpact van een miljoen auto's. Inmiddels is het lek gedicht. Publicatie op 22 november in Geophysical Research Letters. |
|
12-11-19 |
Tralie met recordaantal stralingsbundels voor toekomstige ruimtecamera's
Astronomen hebben terahertz-camera's nodig om atomen in het interstellaire medium te onderzoeken. Dit vereist tralies met een lokale oscillator die meerdere stralingsbundels gebruikt. Yuner Gan, promovenda bij SRON en RuG, heeft nu de werking aangetoond van een concept met een recordaantal van 81 bundels. Publicatie in Optics Express. |
|
06-11-19 |
Astronomen brengen nieuwe emissielijn in kaart om meest voorkomende molecuul in het heelal te traceren
Moleculair waterstof (H2) beslaat 99% van het koude dichte gas in sterrenstelsels. Dus het in kaart brengen waar sterren worden geboren betekent in feite het opmeten van H2, dat helaas een sterke kenmerkende signatuur mist bij lage temperaturen. Astronomen van SRON Netherlands Institute for Space Research en de Rijksuniversiteit Groningen hebben nu een emissiesignaal in kaart gebracht van het traceermolecuul waterstoffluoride (HF), op een plek waar het standaard traceermolecuul koolmonoxide afwezig is. Ze zijn de eersten die een kaart van HF produceren voor een regio in het heelal, waarmee ze een nieuw hulpmiddel creëren om indirect H2 in kaart te brengen. Publicatie op 6 november in Astronomy & Astrophysics. |
|
23-10-19 |
NASA en Nederlandse ruimtevaart vieren samenwerking in aardatmosfeeronderzoek
NASA en een Nederlands ruimtevaartconsortium hebben hun samenwerking in het aardatmosfeeronderzoek bekrachtigd op het Nederlandse NL Space-paviljoen van het 70e International Astronautical Congress (IAC) in Washington DC. Ruimteonderzoekinstituut SRON en Airbus Defence and Space Netherlands ontwikkelen samen, ondersteund door TNO, het aerosol-instrument SPEXone voor NASA's PACE-satelliet, die in 2022 wordt gelanceerd. |
|
