ERC Consolidator beurs voor detectoren om Aarde-achtige planeten te karakteriseren

Begin jaren 2040 gaat ruimtetelescoop Habitable Worlds Observatory zoeken naar tekenen van leven in de atmosferen van planeten in de Melkweg. Maar de detectortechnologie ontbreekt nog om dat te doen met de beoogde precisie. SRON-onderzoeker Pieter de Visser ontvangt nu een ERC Consolidator beurs om dit gat in de komende vijf jaar te dichten met zijn Kinetic Inductance Detectors (KIDs).

Tussen duim en wijsvinger wordt een KID array gehouden. De array schijnt in alle kleuren van de regenboog.

Eruptie zwart gat waargenomen vergelijkbaar met zonne-uitbarstingen

Een internationaal team astronomen, onder leiding van SRON, heeft een plotselinge uitbarsting van materie waargenomen in de buurt van het superzware zwarte gat NGC 3783, met snelheden tot 20% van de lichtsnelheid. Tijdens een tiendaagse observatie, voornamelijk met de XRISM-ruimtetelescoop, zagen de onderzoekers hoe die zich vormde en versnelde. Vaak worden deze uitbarstingen aangedreven door sterke straling, maar deze keer is de meest waarschijnlijke oorzaak een plotselinge verandering in het magneetveld, vergelijkbaar met uitbarstingen op de zon die zonnevlammen veroorzaken.

Artist impression van zwart gat dat materiaal uitspuwt vanuit zijn accretieschijf.

Euclid dataset van miljoen sterrenstelsels bewijst verband tussen botsende sterrenstelsels en ontbrandende zwart gaten

Astronomen debatteren al geruime tijd over de rol van botsende sterrenstelsels bij het aanwakkeren van actieve superzware zwarte gaten. Nu levert de Euclid-telescoop, met een ongekend grote dataset van een miljoen sterrenstelsels, bewijs dat botsingen daarbij een dominante rol spelen en zelfs de belangrijkste trigger vormen voor de helderste zwarte gaten. Publicatie in Astronomy & Astrophysics.

Op een zwarte achtergrond is een liggende ovaal in blauwige kleuren te zien, die onze eigen Melkweg voorstelt, plus de ruimte daar omheen. Inzetplaatjes laten van een aantal plekken een uitvergroting zien, waarop je ziet dat twee sterrenstelsels, meestal spiraalvormig, met elkaar aan het samensmelten zijn.