Geologische methaanbronnen kunnen menselijk of natuurlijk zijn, zoals de olie-industrie of moddervulkanen. Grondmetingen en TROPOMI-metingen aan de Javaanse moddervulkaan Lusi laten nu zien dat de natuurlijke geologische uitstoot waarschijnlijk groter is dan gedacht. Dan zouden we een kleiner aandeel toeschrijven aan menselijke geologische bronnen. Aan de andere kant komt er dan weer meer uitstoot voor rekening van andere menselijke activiteiten, zoals rijstvelden en veehouderij. Publicatie in Nature’s Scientific Reports.
Na koolstofdioxide is methaan het belangrijkste gas waarmee we onbedoeld het broeikaseffect versterken. Op dit moment stoten menselijke activiteiten en natuurlijke processen gezamenlijk 560 miljoen ton methaan per jaar uit. Toen de natuur nog het monopolie had op methaanuitstoot lag de emissie op 40% van het huidige niveau, rond de 250 miljoen ton, zo is af te leiden uit luchtbellen die gevangen zitten in eeuwenoud ijs. Mensen genereren methaanemissie via bijvoorbeeld rijstvelden, veehouderij, afvalverwerking en geologische bronnen zoals oliewinning. Natuurlijke bronnen zijn onder meer moerassen, de zeebodem en geologische bronnen zoals moddervulkanen.
Geologisch methaan
Geologisch methaan is te onderscheiden van methaan uit andere bronnen door een gebrek aan C14-isotopen. Dus de totale geologische uitstoot, menselijk plus natuurlijk, is bekend: 170 miljoen ton per jaar. Wetenschappers zijn daarom geïnteresseerd in moddervulkanen, want met een simpele aftreksom kom je zo ook meer te weten over methaanemissies uit de olie-industrie. De natuurlijke geologische uitstoot is lang geschat op 30-75 miljoen ton per jaar. Maar recente C14-metingen aan pre-industriële luchtbellen in ijs geven schattingen van 0,1 tot 5,4 miljoen ton. Dat zou dus een erg klein aandeel zijn in de 170 miljoen ton totale geologische uitstoot.
één enkele moddervulkaan komt al aan onderlimiet
Een internationaal onderzoeksteam heeft nu met het Nederlandse ruimte-instrument TROPOMI vastgesteld dat één enkele moddervulkaan al aan de onderlimiet komt van schattingen voor de hele aarde—0,1 miljoen ton. Het gaat hier weliswaar om de grootste ter wereld, Lusi op Java, maar gezien het aantal moddervulkanen op aarde staat de natuurlijke geologische bron van methaan daardoor wel weer opnieuw op de kaart. ‘De vraag rijst of er iets mis kan zijn gegaan met de pre-industriële C14-metingen,’ zegt Sander Houweling, lid van het TROPOMI-team en verbonden aan ruimteonderzoeksinstituut SRON en de VU. ‘Afhankelijk van de uitkomst pakken de emissies door de olie-industrie dan hoger of lager uit.’ Omdat de totale menselijke methaanuitstoot vrij nauwkeurig bekend is, heeft dit ook consequenties voor de uitstoot die we toekennen aan andere menselijke activiteiten zoals rijstvelden, veehouderij en afvalverwerking.
vergelijken grond- en satellietmetingen
Het onderzoek is een samenwerking tussen het TROPOMI-team, dat vanuit de ruimte data verzamelde, en wetenschappers die op Java zelf metingen hebben verricht. Houweling: ‘Zo kunnen we grond- en satellietmetingen met elkaar vergelijken. De resultaten van beide onderzoeken bevestigen elkaar, zodat we een betrouwbare conclusie kunnen trekken. Metingen vanaf de grond en vanuit de ruimte berusten op twee volledig verschillende methodes, die binnen onzekerheidsmarges op hetzelfde antwoord blijken uit te komen. De kans dat dat per toeval gebeurt is erg klein.’
Publicatie
Adriano Mazzini, Alessandra Sciarra, Giuseppe Etiope, Pankaj Sadavarte, Sander Houweling, Sudhanshu Pandey & Alwi Husein, ‘Relevant methane emission to the atmosphere from a geological gas manifestation’, Nature’s Scientific Reports