05-05-21 |
Een nieuwe blik op de verborgen kant van het gemagnetiseerde heelal
Nieuwe observaties en simulaties laten zien dat de jets die van twee kanten uit superzware zwarte gaten schieten, de structuur bloot kunnen leggen van de onzichtbare magnetische velden tussen clusters van sterrenstelsels. Deze ontdekking biedt astronomen een nieuw hulpmiddel om onderzoek te doen naar voorheen onontgonnen aspecten van clusters. Publicatie in Nature op 5 mei. |
|
03-05-21 |
Nieuw model kan aanwezigheid koolstofcyclus voorspellen op exoplaneten
Leven gedijt bij een stabiele temperatuur. Die wordt op Aarde gewaarborgd door de koolstofcyclus. Wetenschappers van SRON, VU en de RUG hebben nu een model ontwikkeld dat voor exoplaneten voorspelt of er een koolstofcyclus aanwezig is, mits de massa, grootte van de kern en hoeveelheid CO2 bekend zijn. Publicatie in Astronomy & Astrophysics op 3 mei. |
|
29-04-21 |
Kees de Jager viert 100e verjaardag
Prof. dr. Kees de Jager. Pionier van het Nederlandse ruimteonderzoek. Wereldberoemd astronoom. Oud-directeur van ruimte-onderzoeksinstituut SRON en sterrenwacht Sonnenborgh. Groot popularisator van wetenschap. Een greep slechts uit de vele pieken in zijn lange en breed georiënteerde loopbaan. Op 29 april wordt hij 100 jaar. Deze astronomische mijlpaal viert de wetenschappelijke gemeenschap tijdens een online event vanuit Sonnenborgh in Utrecht. |
|
23-04-21 |
Astronomen zien eerste hint van silhouet gespaghettificeerde ster
Sinds een paar decennia zien astronomen vanuit zwarte gaten uitbarstingen komen van elektromagnetische straling. Ze gingen er vanuit dat die afkomstig zijn van uit elkaar getrokken sterren, maar ze hebben nooit het silhouet gezien van de daadwerkelijke materiële slierten. Een groep onderzoekers, waaronder Giacomo Cannizzaro en Peter Jonker van SRON/Radboud Universiteit, heeft nu voor het eerst spectrale absorptielijnen waargenomen van de slierten van een gespaghettificeerde ster. Publicatie in MNRAS. |
|
15-04-21 |
30 meisjes bezoeken SRON virtueel tijdens Girls’ Day
Donderdag 15 april 2021 brengen 30 meisjes van het Candea College Duiven een online bedrijfsbezoek aan SRON in Utrecht/Groningen. Dit bezoek maakt onderdeel uit van de landelijke Girls’ Day: een initiatief van VHTO voor meisjes van 10 tot 15 jaar met als doel om meisjes op jonge leeftijd te interesseren voor bèta, techniek en IT. |
|
09-04-21 |
Langverwacht Herschel overzichtsartikel onthult reis van water van interstellaire wolken tot leefbare werelden
De Nederlandse sterrenkundige Ewine van Dishoeck (Universiteit Leiden) heeft met een internationaal team van collega's een overzichtsartikel geschreven over alles wat we dankzij ruimtetelescoop Herschel weten over water in de interstellaire ruimte. Het artikel in het vakblad Astronomy & Astrophysics zet bestaande kennis op een rij en bevat ook nieuwe informatie over waar het water op nieuwe, mogelijk leefbare werelden vandaan komt. |
|
26-03-21 |
SRON treedt toe tot Innovatie Cluster Drachten
Op vrijdag 26 maart treedt SRON officieel toe tot het Innovatie Cluster Drachten—een groep high-tech bedrijven en instituten in het noorden van Nederland. Ze werken samen om uitdagingen aan te gaan binnen de "Big 5 of high-tech": big data, robotics, 3D metal printing, visual intelligence en renewable propulsion. |
|
10-03-21 |
Natuurlijke geologische methaanuitstoot lijkt groter dan gedacht
Geologische methaanbronnen kunnen menselijk of natuurlijk zijn, zoals de olie-industrie of moddervulkanen. Grondmetingen en TROPOMI-metingen aan de Javaanse moddervulkaan Lusi laten nu zien dat de natuurlijke geologische uitstoot waarschijnlijk groter is dan gedacht. Dan zouden we een kleiner aandeel toeschrijven aan menselijke geologische bronnen. Aan de andere kant komt er dan weer meer uitstoot voor rekening van andere menselijke activiteiten, zoals rijstvelden en veehouderij. Publicatie in Nature's Scientific Reports. |
|
22-02-21 |
Laatste inspectie satellietinstrument SPEXone voor overdracht aan NASA
Op 22 februari vond in aanwezigheid van minister Van Engelshoven (OCW) en wetenschappers van NASA een laatste (virtuele) inspectie plaats van het Nederlandse ruimte-instrument SPEXone, dat snel daarna op transport gaat naar het Goddard Space Flight Center van NASA. SPEXone vliegt vanaf 2023 mee op de NASA-missie PACE, die wetenschappers gaat helpen om klimaatvraagstukken op te lossen. SPEXone is specifiek ontwikkeld om de invloed van aerosolen op het klimaat te ontrafelen. |
|
|
04-02-21 |
03-02-21 |
Hint gevonden van stof op grens tussen vloeistof en gas op exoplaneet WASP-31b
Een van de eigenschappen die een planeet geschikt maakt voor leven is de aanwezigheid van een weersysteem. Exoplaneten staan te ver weg om zoiets te zien, maar astronomen kunnen wel zoeken naar stoffen in de atmosfeer die een weersysteem mogelijk maken. Onderzoekers van SRON en de RUG hebben nu op exoplaneet WASP-31b een indicatie gevonden voor chroomhydride, dat bij de betreffende temperatuur en druk op de grens zit tussen vloeistof en gas. Publicatie in Astronomy & Astrophysics op 3 februari. |
|
26-01-21 |
TROPOMI bevestigt vliegtuigmetingen: methaanemissies van de olie- en gasindustrie op het Mexicaanse vasteland zijn veel hoger dan eerder gemeld
Amerikaanse metingen vanuit een vliegtuig hebben aangetoond dat methaanemissies van de olie- en gasindustrie op het Mexicaanse vasteland 10 keer zo hoog zijn als eerder werd geschat, terwijl de uitstoot van offshore installaties 10 keer zo laag is als eerder werd geschat. SRON-wetenschappers hebben de metingen boven het vasteland geverifieerd met behulp van data van het TROPOMI-instrument, dat echter nog geen methaandata levert boven zee. Het onderzoek, dat vandaag verschijnt in Environmental Research Letters, leidt tot een beter inzicht in de methaanuitstoot door de Mexicaanse olie- en gasindustrie. Dit is een belangrijke voorwaarde om de uitstoot efficient terug te dringen. |
|
21-01-21 |
Sterrenkundigen zien wervelwind rondom mogelijke exoplaneet-in-wording
Een internationaal team van sterrenkundigen onder Nederlandse leiding heeft een wervelwind van stof en gruis ontdekt in een baan rond een jonge ster. In het gruis is zich mogelijk een planeet aan het vormen. Het team van wetenschappers deed de ontdekking in de tijd die bouwers en bedenkers van een astronomisch instrument krijgen als beloning voor hun werk. Ze publiceren hun bevindingen binnenkort in het vakblad Astronomy & Astrophysics. |
|
10-12-20 |
Nieuw ontwerp röntgenpixels kan concurreren met klassieke vierkante vorm
SRON-onderzoekers hebben vijf nieuwe soorten pixels ontworpen voor röntgentelescopen. Daarmee halen ze nu voor het eerst dezelfde energieresolutie als conventionele vierkante pixels. Het team heeft voor elk ontwerp de voor- en nadelen bepaald, afhankelijk van het doel van een ruimtemissie. Publicatie in Journal of Applied Physics. |
|
03-12-20 |
SRON-bloggers - In memoriam: Arecibo-radiotelescoop 1963–2020
De iconische radiotelescoop van Arecibo is volledig ingestort. Eerder dit jaar raakte de telescoop al zo zwaar beschadigd dat men heeft besloten om hem af te breken. Hoe werd deze telescoop zo beroemd, wat is er allemaal mee ontdekt, en staat dit lot nog andere telescopen te wachten? |
|
25-11-20 |
Zwarte Gaten Consortium ontvangt grote toekenning
Het Nederlands Zwarte Gaten Consortium krijgt 4,9 miljoen euro toegekend door NWO in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda. Het nieuwe interdisciplinaire consortium gaat de raadsels rond zwarte gaten en de mysteries van het heelal verder ontrafelen. Sterrenkundigen en natuurkundigen slaan de handen ineen om nieuwe ontdekkingen te doen en geologen ‘duiken de grond in voor de mogelijke ondergrondse bouw van de Einstein Telescoop. Samen met hogescholen gaat het consortium nieuw onderwijsmateriaal maken om mensen van alle achtergronden, en kinderen in het bijzonder, te interesseren voor wetenschap. Hoofdaanvrager Stefan Vandoren van de Universiteit Utrecht: “Dit is een bijzonder mooi project waar we onderzoek, technologie en maatschappelijk belang in combineren.” NWO maakte de toekenning op 25 november bekend. |
|
19-11-20 |
Satellieten belangrijke factor in nieuwe methaanstrategie EU
De nieuwe strategie van de Europese Commissie [PDF] om methaanuitstoot te beperken berust voor een groot deel op monitoring vanuit de ruimte. Daarbij dient het in 2017 gelanceerde Nederlandse ruimte-instrument TROPOMI als voorbeeld. De strategie focust op detectie van "supervervuilers". Recente vondsten van SRON laten zien dat TROPOMI daar bij uitstek geschikt voor is. De Nederlandse TANGO-satellieten, die nu in ontwikkeling zijn, kunnen zelfs nog veel verder inzoomen en kleinere vervuilers onthullen. |
|
|
18-11-20 |
12-11-20 |
Groen licht voor exoplaneetverkenner Ariel
De ESA-lidstaten hebben officieel hun goedkeuring gegeven aan de Ariel-ruimtemissie. In 2020 doorliep het project een reeks testen om de technische haalbaarheid en wetenschappelijke meerwaarde aan te tonen. Ariel gaat vanaf 2029 de atmosferen analyseren van ongeveer duizend exoplaneten. SRON is betrokken bij de kalibratie en het testen van de detectoren. |
|
04-11-20 |
Vidi-beurs voor onderzoek naar fusies van sterrenstelsels door de tijd
Astronoom Lingyu Wang (SRON / RUG) ontvangt van NWO een Vidi-beurs om samensmeltende sterrenstelsels te bestuderen. Wang gaat zich concentreren op de rol van deze fusies bij het aandrijven van uitbarstingen van stervorming en de aangroei van zwarte gaten. Met de beurs kan ze een team samenstellen om haar bij dit onderzoek te helpen. |
|
