Zwarte gaten blazen monumentale bellen van honderdduizenden lichtjaren

De bevindingen zijn afkomstig vanuit Nest200047, een verder onbeduidende groep sterrenstelsels op ongeveer tweehonderd miljoen lichtjaar afstand die een spectaculair zwart gat herbergt in zijn centrale sterrenstelsel. Het zwarte gat is druk bezig om alle omringende materie op te slokken en daardoor krachtige stromen deeltjes uit te stoten. Deze deeltjes hebben paren van bellen en filamenten van heet gas gevormd die geleidelijk van het zwarte gat zijn weggedreven. Ze bereiken uiteindelijk afstanden van honderdduizenden lichtjaren en botsen op alles wat op hun weg komt.

Timothy Shimwell (ASTRON), co-auteur van de studie, is opgetogen over het resultaat. ‘Al vele jaren proberen onderzoekers uit te vinden hoeveel invloed een zwart gat op zijn omgeving kan uitoefenen. De beelden die we van dit stelsel hebben gemaakt, laten zien dat het antwoord is: verbluffend groot. Het zwarte gat beïnvloedt niet alleen het gastheerstelsel, maar een enorme intergalactische omgeving die honderden andere sterrenstelsels kan bevatten. Zo kan hij aspecten beïnvloeden zoals de snelheid waarmee sterren worden gevormd.’

De waarnemingen die dit onderzoek mogelijk hebben gemaakt, zijn uitgevoerd door de Nederlandse LOFAR radiotelescoop en de eROSITA ruimtetelescoop. Het onderzoek is gepubliceerd in Nature Astronomy door een internationaal team van astronomen, onder wie Aurora Simionescu van SRON.

M. Brienza, T. W. Shimwell, F. de Gasperin, I. Bikmaev, A. Bonafede, A. Botteon, M. Brüggen, G. Brunetti, R. Burenin, A. Capetti, E. Churazov, M. J. Hardcastle, I. Khabibullin, N. Lyskova, H. J. A. Röttgering, R. Sunyaev, R. J. van Weeren, F. Gastaldello, S. Mandal, S. J. D. Purser, A. Simionescu & C. Tasse, ‘A snapshot of the oldest active galactic nuclei feedback phases’, Nature Astronomy