In de week van 6-10 mei komen sterrenkundigen uit de hele wereld samen in Amsterdam voor een symposium over neutronensterren. In debatcentrum Felix Meritis bespreken zij de jongste resultaten van het onderzoek aan neutronensterren, ineengestorte kernen van reuzensterren die als supernova’s zijn geëxplodeerd. Vanwege hun extreem samengebalde materie kunnen neutronensterren uitstekend dienen als laboratoria om extreme verschijnselen in de ruimte te bestuderen.
Neutronensterren bestaan uit materie met de hoogste dichtheden in het heelal: verklein de straal van een neutronenster en het wordt een zwart gat. Ook vind je de sterkste magneetvelden in het heelal in en rond neutronensterren en zijn snel ronddraaiende neutronen sterren de beste kosmische klokken. Aanleiding voor de bijeenkomst is de eerste wetenschappelijke oogst van de LOFAR-radiotelescoop – ontworpen en grotendeels in Nederland gebouwd en geëxploiteerd door ASTRON – en de laatste stand van zaken rond de meting van zwaartekrachtsgolven met behulp van een groep snel rondtollende neutronensterren. Zulke metingen zullen de zwaartekrachtstheorie van Einstein testen en een schat aan astronomische data opleveren.
Ook nieuwe belangrijke ontdekkingen over enorme magneetvelden in en rond neutronensterren komen aan de orde, evenals de ontdekking van mysterieuze, korte maar krachtige radioflitsen uit het heelal, die in verband worden gebracht met neutronensterren.
Vooraanstaande wetenschappers
Daarnaast wordt het emeritaat van prof. dr. Wim Hermsen, invloedrijk SRON-wetenschapper, gememoreerd. Onder de vooraanstaande gasten bevinden zich wetenschappers uit de VS, onder wie prof. dr. Jim Lattimer, een expert inzake de aard van de materie in neutronensterren; prof. dr. Duncan Lorimer, die als eerste de mysterieuze radioflitsen ontdekte; en prof. dr. Andrea Lommen die zwaartekrachtsgolven wil bestuderen door de aankomsttijden te meten van vuurtorenachtige pulsen van radiolicht. Acte de présence geeft ook prof. dr. Alice Harding, die afgelopen jaar de prestigieuze Rossi-prijs heeft gekregen voor haar onderzoek aan pulserende neutronensterren.
Vooraanstaande Europese wetenschappers als prof. Elena Amato en prof. Marie-Helene Grondin bespreken de invloed van de magneetvelden van neutronensterren op de omringende materie. Nederlandse sprekers zijn onder anderen dr. Jason Hessels (ASTRON) en prof. dr. Wim Hermsen (SRON). Zij belichten de resultaten van respectievelijk LOFAR en de ESA-ruimtetelescopen INTEGRAL en XMM-Newton.
Datum en Locatie
Het symposium ‘Latest Results from the Neutron-Star Laboratory’ vindt plaats van 6-10 mei in het debatcentrum Felix Meritis in Amsterdam. De bijeenkomst wordt georganiseerd door SRON Netherlands Institute for Space Research, Sterrenkundig Instituut Anton Pannekoek van de Universiteit van Amsterdam en ASTRON Netherlands Institute for Radio Astronomy. Zie ook www.sron.nl/ns2013
